ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας.
Κάρολος Κουν ( 1908-1987 , Ο Ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης)
Η «ενασχόληση» του παιδιού με το θέατρο, αλλά και γενικότερα με δραστηριότητες της Αισθητικής Αγωγής, το βοηθάει αρχικά να εξοικειωθεί με την ιδιαίτερη σημασία – αξία που έχουν οι διαφορετικές οπτικές μιας κατάστασης, ενός θέματος και με τη διαφορετική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Το πώςβλέπουν οι «άλλοι» της ομάδας με τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο την πραγματικότητα και το καθετί που τους περιβάλλει και τις περισσότερες φορές τους προβληματίζει, αποτελεί βασικό συστατικό του κοινωνικού χαρακτήρα της θεατρικής τέχνης. Το θέατρο «ωθεί» τα παιδιά να έρθουν σε επαφή μ? αυτή τη διαφορετικότητα, να την αναγνωρίσουν, να αποδεχτούν και να υιοθετήσουν την υποκειμενική ματιά του άλλου, να κατανοήσουν της πολύχρωμη εικόνα του περιβάλλοντος, συμβάλλοντας μ? αυτό τον τρόπο στο να αντιπαραταχτούν κριτικά, αλλά και δημιουργικά απέναντι στον κόσμο και στην πραγματικότητα, καθώς και στο «σχηματισμό» ενός πολιτισμού επικοινωνιακού με σταθερές διαπροσωπικές σχέσεις, καθώς αποκτούν τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν και να σέβονται τα δικά τους συναισθήματα και θέλω, καθώς επίσης και τα συναισθήματα των ανθρώπων που τα περιβάλλουν. Έτσι δημιουργείται ένας ακέραιος, ψυχικά πλούσιος, με όρια πλατιά πολιτισμός.
Η ίδια η θεατρική πράξη διδάσκει την αρμονία των αντιθέσεων μέσα από την ετερότητα και την πολλαπλότητα.
Το θέατρο είναι ένα κράμα τεχνών, μια τέχνη συλλογική, μια ομαδική δημιουργία και «εφαρμογή». Η ίδια του αυτή φύση συντέλεσε στην ένταξή του στην εκπαίδευση. Μέσα από την ομαδική δράση, ο μαθητής μαθαίνει να εμπιστεύεται την ομάδα, γνωρίζει και αποδέχεται τα όριά της, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών της, συνειδητοποιεί πόσο αναγκαία είναι η τήρηση των κανόνων για την ομαλή και αρμονική συνεργασία, σέβεται τις επιλογές των άλλων, συμβάλλοντας έτσι αποτελεσματικά στη λειτουργία της ομάδας, αλληλεπιδρά, δρα συλλογικά και δημιουργεί μέσα από το διάλογο, κοινωνικοποιείται , ενεργοποιείται «αναλαμβάνοντας ρόλους», προσεγγίζει τη γνώση μέσα από μια συμβολική γλώσσα.
Μέσα από τη διαδικασία της θεατρικής αγωγής και σε ένα παιδαγωγικό κλίμα που δεν στηρίζεται στο σωστό και στο λάθος αλλά στην αυτενέργεια και στην ελεύθερη σκέψη, δίνεται έμφαση στην αγωγή του λόγου του, προκειμένου να καλλιεργηθούν στοιχεία της ομιλίας, όπως ο επιτονισμός, η προφορά, η χροιά, η ένταση και το ύψος της φωνής, οι παύσεις, καλλιεργείται η έκφραση του παιδιού «διατυπώνοντας» και εξωτερικεύοντας δικές του εμπειρίες, γνώσεις, σκέψεις, ιδέες, προβληματισμούς και συναισθήματα με ποικίλους τρόπους, η γνωριμία του με το σώμα του και τις άπειρες δυνατότητές του, καθώς και η κατάλληλη χρησιμοποίησητης γλώσσας του σώματός του, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει αρμονικά σε σχέση με το χώρο και τους συμμαθητές του και να καλλιεργήσει την ψυχοκινητική του έκφραση. Ενισχύεται η αυτογνωσία, η αυτοπραγμάτωση, η διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, η ενσυναίσθηση, η επικοινωνιακή του δύναμη, αναπτύσσεται η συναισθηματική του νοημοσύνη, ενεργοποιείται, απελευθερώνεται και διευρύνεται η φαντασία του, συνειδητοποιώντας παράλληλα τα όριά της με την πραγματικότητα.
Στα πλαίσια του μαθήματος της θεατρικής αγωγής οι μαθητές:
- μαθαίνουν για το θέατρο και την ιστορία του
- γνωρίζουν και αρχίζουν να χρησιμοποιούν τη θεατρική γλώσσα, προσεγγίζουν τους σύνθετους κώδικες της θεατρικής επικοινωνίας,κατακτούν την εμπειρία του θεάτρου και του δράματος μέσω βιώματος ενεργοποίησης όλων των αισθήσεων, παρακολούθησης και κριτικής θεατρικών έργων
- παίζουν, «ενδύονται» ρόλους, τους αναλύουν και τους χρωματίζουν με την προσωπική τους πινελιά
- συνδυάζουν και συνθέτουν γνώσεις, απόψεις, συμπεριφορές καθώς παράγουν μέσα από το δράμα νέες ιδέες και εναλλακτικές εικόνες ζωής για να ερμηνεύσουν και να κατανοήσουν το σύγχρονο κόσμο και τις ιδιαιτερότητές του
- διαπραγματεύονται λύσεις και επιλογές καθώς εργάζονται για να πετύχουν έναν κοινό στόχο
- αναλύουν μια ιδέα ή ένα θέμα καθώς διερευνούν τρόπους και τεχνικές για να την χρησιμοποιήσουν στη θεατρική τους επικοινωνία μέσα από τη δράση
- κατασκευάζουν τον δικό τους ιδανικό περιβάλλον και τους δικούς τους συσχετισμούς σε μια εικονική πραγματικότητα
- φτιάχνουν τις δικές τους ιστορίες, αφήνοντας τη φαντασία τους να τους οδηγήσει
- απελευθερώνονται, χαίρονται, ψυχαγωγούνται
Στη θεατρική αγωγή διδάσκονται:
- Η σωματική – κινησιολογική έκφραση
- Η αγωγή λόγου
- Ο αυτοσχεδιασμός: Κατευθυνόμενος, ελεύθερος, αυθόρμητος, σκηνικός
- Η μελέτη της συμπεριφοράς στο χώρο
- Η λειτουργία του αντικειμένου
- Η αφήγηση
- Ο θεατρικός ? σκηνικός λόγος
- Η ανάλυση των σχέσεων
· Η ερμηνεία του ρόλου
- Η δομή του δραματικού κειμένου ? η δραματοποίηση
- Η παραγωγή του θεατρικού έργου ? εργαστήρι γραφής
- Η θεατρική παράσταση
- Η συμπεριφορά και ο ρόλος του θεατή
- Η ιστορία του θεάτρου
- Η τέχνη του θεάτρου και οι αρχές που το διέπουν γενικότερα
Χρησιμοποιούνται με τρόπο ελεύθερο και δημιουργικό στοιχεία και τεχνικές όπως:
- Μίμηση – παντομίμα
- Θεατρικό παιχνίδι
- Παιχνίδια ρόλων
- Παιχνίδια φαντασίας-μεταμορφώσεων
- Εκπαιδευτικόδράμα ,?Drama in Education?
- Δάσκαλος σε ρόλο
- Διάδρομος συνείδησης
- Παγωμένες εικόνες
- Ανίχνευση σκέψεων
- Θεατρικά δρώμενα ? happenings
«Χρησιμοποιώντας» το θέατρο τα παιδιά στο σχολείο υιοθετούν διάφορους και διαφορετικούς ρόλους και λειτουργούν ως θεατές, ως ηθοποιοί μέσα από ρόλο, ως σκηνοθέτες της σκηνικής δράσης, ως συγγραφείς του θεατρικού κειμένου, ως μουσικοί παραγωγοί, ως ρυθμιστές φωτισμού και ήχου, ως χορογράφοι, ως σκηνογράφοι και ενδυματολόγοι, αγγίζουν την αλήθεια της δημιουργίας, στην οποία αναφέρεται ο Νίτσε, δοκιμάζουν δηλαδή «να ζουν και να ενεργούν σε άλλα σώματα και άλλες ψυχές».
Ιωάννα Κίσσα, θεατρολόγος του 2ου Δημοτικού Σχολείου Τρικάλων
[slideshow id=22][nggallery id=22]
